I w którem upłynęły mu długie spojrzenie i zobaczyć tę drogę doskonale, aczkolwiek bardzo znaczna, jak biegał nagi i surowy. Dama przyjrzała się cyfrze i położyła je w ręce klasnęła i zawołała: Tatku. – Daj ci Boże zdrowie, żeś pospieszył! Gdy człek nigdy rozumem dokazać nie może Tego cudu, widocznie jest w tym ramię boże, Żeby w mgnieniu przemieniać starce na młodziany. gorzej wojny takie łowy! Tam Krzysiek zdobył Olgę, tam Lionel zdobył Olgę, tam ja się wplątałem w historię z Justyną w momencie najgorszym, jaki można sobie wyobrazić. –Przybiegam tylko na chwilę – zawołał – aby oznajmić,że w okopach jakaś się na dziś gotuje burza. Okazała wprawdzie nad nim miłosierdzie niezwyczajne, ale niewieścia to rzecz litować się nad rannymi, choćby nieprzyjaciółmi. Ten z cicha prowadzony monolog przerwało nagłe wejście Filipa lokaja, który na palcach wsunął się do pokoju i z jakąś nie tajoną trwogą ukłonił się Katylinie. I poganie to czynili, gdy swoje sejmy i rady o dobrym pospolitym zaczynali, radzili się bogów swoich przez kapłany swoje. Nie boją się cezara, bo on może o nich i nie słyszał, a w każdym razie nic o nich nie wie i tyle go oni obchodzą, ile zwiędłe liście. I począł się bić w piersi. Nie ma wieści o Kmicicu, to jego całe istnienie. zobaczyłem dziuplę. Tej nocy ja znowu usnąć nie mogłem, ciągle myśląc o Żydzie i Semenie, a obaj stali mi tak w oczach, jak gdybym obu żywych miał przed sobą. Nastała cisza i szczęście wykwitło z niej w oczach jak kwiat z wiosenne- go poranka. Nastąpiło milczenie, gdyż Tomasz urwał nagle i zamilkł. Długo i szeroko malował historię „dobrowolnego ”pra- wosławia na Litwie,wyliczał przykłady zdzierstw księży katolickich,scen gorszących z ich życia itd. * To nie system społeczny nas zniewala , to my sami dajemy się mu zniewalać. Gdyby nie ta, przez muchy zmasakrowany karton Steinlego. 1 można ich widzieć, jak bezwstydnie upijają się w świętym miejscu i zużywają łup po zamordo- wanych, aby zapełnić swoje nienasycone żołądki.